Kriptorşidizm, erkek bebeklerin skrotal kesede bir veya iki testis (testis) olmadan doğması durumudur. Yaklaşık 25 erkek bebekten 1'inin bu durumla doğduğu tahmin edilmektedir. Kriptorşidizm, erken doğan bebekler için daha fazla risk altındadır.
Kriptorşidizm olarak bilinir 'inmemiş testisler' yani testisler inmiyor. Bunun nedeni, hemen hemen tüm kriptorşidizm biçimlerinin, testislerin karın boşluğundan skrotuma inme sürecinin gecikmesi veya kesilmesi nedeniyle ortaya çıkmasıdır.
Kriptorşidizmin Nedenleri
Rahim içinde testislerin oluşum ve gelişim süreci iki aşamaya ayrılır. İlk aşama, hamileliğin erken evrelerinde ortaya çıkar. Bu aşamada, androjen hormonlarının etkisi ile karın boşluğunda testis oluşumu gerçekleşir. Bu aşamada, sorunlar çok nadirdir.
Bir sonraki aşama, hamileliğin yaklaşık 7 aylıkken başlar. Bu aşamada oluşan testisler, kasık boyunca kasık kanalı yoluyla karın boşluğundan kademeli olarak skrotuma inecektir.
Çoğu kriptorşidizm vakası ikinci aşamada ortaya çıkar. Oluşan testislerin inişini geciktirmesi, inguinal kanalda kalması, yanlış yerde olması (ektopik) veya daha önce indikten sonra tekrar inguinal kanala çıkması (retraksiyon) için inmeyin.
Nadir de olsa testis skrotumda inmemiş veya yokluğu ilk aşamada oluşan testislerin oluşumundaki anormalliklerden de kaynaklanabilir. Sonuç olarak testisler oluşmadıkları için skrotumda veya kasık kanalında bulunmazlar.
Kriptorşidizmin kesin nedeni bilinmemektedir. Ancak genetik ve çevresel faktörlerin bu durumun ortaya çıkmasında etkili olduğu düşünülmektedir.
Ek olarak, bebeklerde ve hamile kadınlarda kriptorşidizm riskini artırdığı düşünülen bir dizi durum vardır:
- Erken doğum, yani doğum 37. gebelik haftasından önce gerçekleşir
- Düşük doğum ağırlığı ile doğmuş (LBW)
- Ailede kriptorşidizm ve cinsel gelişim bozuklukları öyküsü
- Pestisitler, dietilstilebestrol gibi kimyasallara maruz kalma, ftalatlar, veya hamilelik sırasında dioksinler
- Hamilelik sırasında sık alkol tüketimi öyküsü
- Hamilelik sırasında sigara dumanına maruz kalma öyküsü
- Annenin hamilelik sırasında yaşadığı obezite veya diyabet
Kriptorşidizm Belirtileri
Testisler, erkek üreme sisteminde bir çift önemli bezdir. Bu organ sperm ve testosteron hormonu üretme işlevi görür. Bu bez yumurta şeklinde ovaldir, yumuşak bir dokuya sahiptir ve skrotum adı verilen bir deri kesesi ile kaplıdır.
Normal şartlar altında testisler karın altına, tam olarak kasıkların ortasına ve penisin arkasına inecek ve sarkacaktır. Sperm üretimi vücut sıcaklığından daha düşük bir sıcaklık gerektirdiğinden bu bezlerin vücudun dışında asılı kalması gerekir.
Kriptorşidizmde, bebek doğduğunda testislerden biri veya ikisi skrotumda bulunmaz. Bu durum, doktor tarafından, bebek doğduğunda veya rutin bir kontrol sırasında bebeğin skrotal bölgesine bakılarak veya hissedilerek hemen tespit edilebilir.
Kriptorşidizmin başka spesifik semptomları yoktur. Bu durum çocuklarda ağrı veya idrar sorunlarına neden olmaz. Ancak uygun şekilde tedavi edilmeyen kriptorşidizm, sperm üretiminin bozulmasına neden olabilir. Bu nedenle, bu durumun ele alınması gerekir.
Doktora ne zaman gitmeli
Çocuğunuzda yukarıda belirtilen özelliklere göre kriptorşidizm durumları bulursanız hemen bir doktora başvurunuz. Çocuk 6 aylık olana kadar testisler inmezse, komplikasyonları önlemek için tedavi gereklidir.
Özellikle bebek erken doğmuşsa, düşük doğum ağırlığına sahipse veya belirli hastalıklardan muzdaripse, bebeğin sağlık durumunu izlemek için doktorla düzenli kontroller yapılması da önerilir. Genel olarak, bebeklerin 3-5 günlükken ve ardından düzenli olarak 1, 2, 4, 6, 9 ve 12 aylıkken muayene olmaları tavsiye edilir.
kriptorşidizm teşhisi
Kriptorşidizmi teşhis etmek için doktor, hastanın ve ailesinin tıbbi geçmişinin yanı sıra yaşanan semptomları soracaktır. Bundan sonra doktor, skrotum ve testis bölgesine bakarak ve hissederek fizik muayene yapacaktır.
Bazı durumlarda, yukarıdaki adımlar kriptorşidizmi teşhis etmek için yeterlidir. Ancak diğer bazı durumlarda testisler aşikar olmayabilir, bu nedenle daha fazla inceleme yapılması gerekir.
Ek olarak, hidrosel ve fıtık gibi kriptorşidizme benzer başka durumlar da vardır. Emin olmak için, doktor tarafından aşağıdaki takip muayeneleri yapılabilir:
- Bebeğin karnındaki küçük bir kesiden kamera tüpünün yerleştirilmesi işlemi olan laparoskopi, testislerin yerinin detaylı olarak belirlenmesi işlemidir.
- Testislerin ayrıntılı bir resmini görmek ve testislerin pozisyonunu belirlemek için ultrason veya MRI ile tarayın
- Skrotumda inmemiş veya yok olan testislerle ilgili hormon düzeylerini belirlemek için kan testleri
kriptorşidizm tedavisi
Kriptorşidizm tedavisi, testisleri normal bir konuma, yani skrotumda hareket ettirmeyi amaçlar. Bebek 6 aylık olmadan önce doktor özel adımlar atmaz çünkü genellikle testisler kendi kendine inebilir.
6 aylıktan sonra testisler aşağı inmezse, daha fazla tedaviye ihtiyaç vardır. En iyi sonuçları almak ve komplikasyonları önlemek için bebek 6-18 aylıkken tedavi yapılmalıdır.
Bir doktor tarafından kriptorşidizm tedavisi şunları içerebilir:
orkidopeksi
orkidopeksi testisleri skrotuma taşımak veya konumlandırmak için yapılan ameliyattır. Ameliyat kasık veya karın bölgesinden bir kesi yapılarak gerçekleştirilir, ardından testisler skrotuma transfer edilir. Testis daha yüksekse veya karın bölgesine ulaşırsa, doktor testisin hareket etmesine yardımcı olmak için bir laparoskopi yapacaktır.
Ameliyattan sonra, doktor periyodik olarak skrotum muayenesi, ardından ultrason ve hormon testleri yapacaktır. Bu, testislerin işlevinin ve konumunun normal kalmasını sağlamak için yapılır.
hormon tedavisi
Hormon tedavisi her zaman tavsiye edilmez. Bununla birlikte, bazı durumlarda doktor, testislerin skrotumu işgal etmesi için iniş sürecini uyarmak için insan koryonik gonadotropin (hCG) hormonunu enjekte ederek hormon tedavisini düşünebilir.
Kriptorşidizm Komplikasyonları
Düzgün tedavi edilmezse kriptorşidizm aşağıdaki durumların riskini artırabilir:
- Testis kanseri
- Kısırlık veya kısırlık
- kasık fıtığı
- Boş skrotum nedeniyle stres
- testis torsiyonu
kriptorşidizm önleme
Kriptorşidizm için özel bir önleme yoktur. Bununla birlikte, bu durumun riskini azaltmak için yapılabilecek birkaç şey vardır, yani:
- Rutin gebelik kontrolü yapın, yani birinci ve ikinci trimesterde ayda bir ve üçüncü trimesterde 2 haftada bir
- Hamilelik sırasında besleyici yiyecekler yemek, düzenli egzersiz yapmak ve sigara ve alkollü içeceklerden uzak durmak gibi sağlıklı bir yaşam tarzı uygulamak
- Pestisitlerde, boyalarda ve temizlik ürünlerinde bulunanlar gibi hamilelik sırasında potansiyel olarak tehlikeli kimyasallarla temastan kaçının.
- Hamilelik sırasında diyabet veya obezite gibi önceden var olan sağlık problemlerini sürdürmek ve kontrol etmek
