Asherman sendromu, koşul ne zaman yara dokusu oluşturulaniçinde rahim veya serviks. Rahim adezyonları olarak da bilinen bu durum, nadir görülen bir durumdur ve en sık olarak, kürtaj da dahil olmak üzere rahim ameliyatı geçirmiş kadınlar tarafından yaşanır.
Temel olarak skar dokusu, yara iyileşme sürecinde oluşan dokudur. Bu yaralar yanıklardan çiçek yaralarına, ameliyat izlerine kadar çeşitli nedenlerle ortaya çıkabilir.
Asherman sendromunda uterusta skar dokusu oluşur ve uterus duvarının veya serviksin iç kısmının birbirine yapışmasını sağlayarak uterusun küçülmesine neden olur.
Asherman sendromu şiddetine göre üçe ayrılır:
- Uterus adezyonlarının uterus kavitesinin üçte birinden daha azında meydana geldiği bir durum olan hafif seviye
- Uterus adezyonlarının uterus boşluğunun üçte biri ila üçte ikisinde meydana geldiği bir durum olan orta seviye
- Uterus adezyonlarının uterus kavitesinin üçte ikisinden fazlasında veya uterusun hemen hemen tüm bölümlerinde meydana geldiği bir durum olan şiddetli seviye
Asherman Sendromunun Nedenleri
Çoğu durumda, Asherman sendromu, hasta bir kürtaj prosedürü geçirdikten sonra ortaya çıkar. Bu kürtaj işlemi genellikle bir düşükten sonra veya plasentanın rahimde kalması (plasenta retansiyonu) gibi bir durum yaşandıktan sonra yapılır.
Kürtaj prosedürü doğumdan 2-4 hafta sonra yapılırsa Asherman sendromu gelişme riski artar. Ek olarak, küretaj prosedürleri ne kadar çok (3 defadan fazla) yapılırsa, Asherman sendromu gelişme riski o kadar yüksek olur.
Küretaj prosedürüne ek olarak, aşağıdaki koşullara sahip kadınlarda Asherman sendromu da ortaya çıkabilir:
- Hiç sezaryenle doğum yaptınız mı veya kanamayı durdurmak için uterus sütür aldınız mı?
- Pelvik bölgeye radyasyon tedavisi veya radyoterapi uygulanması
- Üreme organlarının enfeksiyonundan muzdarip
- Tüberküloz veya şistozomiyazdan muzdarip
- Endometriozis muzdarip
- Fibroidleri veya polipleri çıkarmak için ameliyat olduysanız
Asherman Sendromunun Belirtileri
Her hasta, şiddetine bağlı olarak farklı semptomlar yaşayabilir. Aşağıdakiler, Asherman sendromunun şiddetine göre bölünmüş belirtileridir:
Işık seviyesi
Hafif düzeyde, bazı hastalar hiç semptom yaşamayabilir ve adet döngüsü normal şekilde devam edebilir. Bununla birlikte, bazı durumlarda, hastalar hipomenore veya sadece biraz ortaya çıkan menstrüasyon gibi semptomlar da yaşayabilirler.
Orta düzey
Orta düzeyde, hasta, geniş uterus adezyonları nedeniyle hipomenore semptomları yaşayabilir. Skar dokusu serviksin bir kısmını kaplarsa, uterus kanı dışarı atmak için daha fazla çaba göstereceğinden kramp ve karın ağrısı da oluşabilir.
Ağırlık seviyesi
Şiddetli seviyelerde, yaşanabilecek belirtilerden bazıları şunlardır:
- Amenore veya hiç adet görmeme
- Rahimdeki adet akışının engellenmesi nedeniyle karın krampları veya ağrı
- Adet kan akışının vücudun dışına değil, pelvik boşluğa aktığı bir durum olan retrograd menstrüasyon
Orta veya şiddetli Asherman sendromunda, hasta hamile kalmakta zorluk çekebilir veya hamilelik mümkünse düşük yapma riski yüksek olabilir.
Doktora ne zaman gitmeli
Yukarıda belirtilen semptomları yaşarsanız doktorunuza danışın. Bu belirtiler diğer sağlık sorunları nedeniyle ortaya çıkabilir. Bu nedenle doğru tanı koymak ve tedaviyi hızlandırmak için erken muayene gereklidir.
Asherman Sendromu Teşhisi
Asherman sendromunu teşhis etmek için doktor, hastanın semptomlarını veya şikayetlerini, doğum veya kürtaj geçmişini ve hastanın genel tıbbi geçmişini sorarak başlayacaktır.
Bundan sonra, doktor bir fizik muayene ve aşağıdakiler gibi birkaç destekleyici muayene yapacaktır:
- Hormon testleri, adet bozukluklarını tetikleyen hormonal problemler olup olmadığını kontrol etmek için
- Vajinadan bir ultrason cihazı sokarak rahim ve serviks, fallop tüpleri ve pelvik bölgedeki durumları görmek için transvajinal ultrason
- Histereskopi, kameralı küçük bir tüp (histeroskop) sokarak rahim içinin durumunu görmek için
- Histerosalpingogram (HSG), rahim içine yerleştirilen özel bir boya yardımı ile röntgen fotoğrafları ile rahim durumunu görmek için
- Histerosonografi, rahim içine yerleştirilen bir salin solüsyonu (tuz) yardımı ile ultrason ile rahmin durumunu görmek için
- Pelvik MR, örneğin rahmin çok geniş yapışıklıkları nedeniyle önceki yöntemler yapılamıyorsa rahmin durumunu görmek için
- Asherman sendromuna neden olabilecek diğer durumları kontrol etmek için kan testleri
Asherman Sendromu Tedavisi
Asherman sendromu, rahim boşluğunun boyutunu ve şeklini iyileştirmeyi amaçlayan ameliyatla tedavi edilir. Ameliyat histeroskop yardımı ile gerçekleştirilir. Ağrı yaşayan ve hamile kalmak isteyen Asherman sendromlu hastalarda bu operasyon tercih edilmektedir.
Ameliyat yapıldığında doktor hastanın ağrı hissetmemesi için hastaya genel anestezi verecektir. Bundan sonra doktor, histeroskopun ucuna takılan küçük bir cerrahi alet (kameralı küçük tüp) kullanarak yara dokusunu çıkaracak ve rahimdeki yapışıklıkları serbest bırakacaktır.
Skar dokusu alındıktan sonra doktor birkaç gün rahim içine küçük bir balon yerleştirir. Bu, iyileşme döneminde rahim boşluğunun açık kalmasını ve yapışıklıkların tekrar oluşmamasını sağlamak için yapılır.
Ameliyattan kaynaklanan enfeksiyonu önlemek için doktorlar antibiyotik reçete edebilir. Doktorlar ayrıca rahim duvarının iyileşmesine yardımcı olan östrojen hormonunu da verebilirler, böylece Asherman sendromu hastaları normal adet görebilirler.
Birkaç gün sonra doktor, önceki ameliyatın başarılı olup olmadığını ve rahimde daha fazla yapışıklık olup olmadığını görmek için histeroskopiyi tekrarlayabilir. Eylemden sonra, yine de yapışıklıkların ortaya çıkma olasılığı vardır. Bu nedenle doktor hastaya hamile kalması için 1 yıl beklemesini tavsiye edecektir.
Asherman Sendromunun Komplikasyonları
Asherman sendromu tedavisi gördükten sonra hamile kalan kadınlarda komplikasyonlar ortaya çıkabilir. Komplikasyonlardan bazıları şunlardır:
- Erken doğum
- Düşük kilolu doğan bebekler
- Rahim anormallikleri
- Plasenta akretmanı
Nadir olmasına rağmen, histeroskopik prosedürün bir sonucu olarak aşağıdaki komplikasyonlar da ortaya çıkabilir:
- Kanama
- Rahim duvarında oluşan delici bir yara olan rahim delinmesi
- Pelvik enfeksiyon
Asherman Sendromu Önleme
Asherman sendromunu önlemek zordur. Ancak küretaj dikkatli ve ultrason eşliğinde yapılırsa risk azaltılabilir. Ayrıca rahim ameliyatı geçirdikten sonra kadınlara hormon tedavisi verilmesinin de Asherman sendromu riskini azalttığı düşünülmektedir.
